Schelden en vloeken is op zich iets wat in onze maatschappij veel gebeurt. Op straat, televisie en ook op de radio komen er best een hoop woorden langs die we liever niet uit de mond van onze kinderen horen.
Veel mensen verdraaien scheldwoorden naar iets grappigs of bijvoorbeeld een type voeding om het maar wat minder heftig te laten zijn. Chips in plaats van het Engelse Shit of Jemig om blasfemie te voorkomen. Toch kun je dit ook zien als de light variant van het schelden. De bedoeling is namelijk het zelfde: een krachtterm inzetten om de lading van het moment aan te geven.
Waarom schelden we?
Er zijn een hoop redenen om schuttingtaal in te zetten. Veel mensen roepen een scheldwoord wanneer ze pijn hebben – uit onderzoek weten we dat de pijnbeleving daadwerkelijk lager is waneer er gescholden wordt-, schelden omdat je boos bent op iemand en het inzet als verwensing, schelden bij verdriet, onmacht of om je punt te maken -een speech wordt zelfs als daadkrachtiger gezien met een verdomme ertussen- en kracht bij te zetten etc. etc. Is het noodzakelijk? Absoluut niet. Maar het kan wel lekker zijn! Er zijn zelfs onderzoeken die uitwijzen dat schelden binnen het gezin de banden kan versterken omdat het een manier is om emoties aan elkaar te tonen, stoom af te blazen, stress te reguleren en bespreekbaar te maken tot aan onderzoeken die zelfs uitwijzen dat mensen die schelden intelligenter zijn. Het hangt er natuurlijk ook een beetje vanaf wat de intentie achter het schelden is. Is dat een van de voorgenoemde redenen of om iemand uit te schelden? Er valt weinig intelligents te bespeuren wanneer je andere mensen opzettelijk kwetst met gemene woorden.
Vloeken waar je kind bij is kan ze ook leren wanneer ze het wel en niet kunnen doen. Vloeken in het verkeer en thuis? Ja. Vloeken in het openbaar zoals in de winkel of op school? Nee.
Waarom liever niet schelden?
Hoewel het mij persoonlijk goed uitkomt om vooral uit te leggen wat de voordelen zijn van het schelden, zitten er toch ook een hoop nadelen aan. Het gebruik van schuttingtaal doet bijvoorbeeld iets met hoe mensen naar je kijken. Het komt al snel over alsof je niet uit de allerbeste kringen komt. Wanneer je roept met een ziekte om kracht te zetten bij hoe blij je was, wordt daar uiteraard raar naar gekeken. Zo wordt je minder serieus genomen of minder vertrouwd. Je kunt mensen (onbedoelt) kwetsen, shockeren of beledigen. Er bestaat zelfs een heuse bond tegen het vloeken. Heel leuk hebben zij in het logo een papegaai staan. Wat voor mij de brug terug naar het onderwerp brengt.
We hebben het in deze natuurlijk over het schelden bij jonge kinderen en de voorbeeldrol die wij als ouders/volwassenen hebben. Want die kinderen papegaaien alles na wat we zeggen, toch?
Voorkomen dat je kind gaat schelden
Kun je volledig voorkom dat je kind gaat schelden? Ik zal je vast een illusie armer maken: nee.
De meest effectieve manier om te zorgen dat je kind niet met vleeswaren gaat smijten (figuurlijk dus) is door hen niet het voorbeeld te geven om te schelden. Met daarin bijvoorbeeld de nuance zoals eerder gegeven: wel vloeken waar je kind bij is door hen voor te leven op welke plekken je het wel en niet kunt doen.
Jij bent niet de enige bron van taal waar kinderen mee in aanraking komen. Schelden op tv, de radio of op school is er ook allemaal nog. Schelden klasgenoten? Grote kans dat je kinderen meedoen want dezelfde taal bezigen werkt verbindend en, groepsdieren die we zijn, horen we graag bij onze peers.
Het beste wat je daarnaast kunt doen is uitleg geven. Wat is de impact van scheldwoorden op andere mensen, welke indruk laat je er mee achter en welke momenten zijn wel en niet “geschikt” om te schelden.
Werkt verdraaien?
Toch blijft de intentie hetzelfde. Je gebruikt een krachtwoord om je emotie, je uitlating, kracht bij te zetten. Dus de ontlading in taal. Wat je wilde bereiken is dat je kind geen schelden inzet en eigenlijk doe je het toch, al dan niet verdraaid. Het klinkt in ieder geval een stuk vriendelijker om chips te horen. ondertussen begrijpt iedereen heel goed wat je eigenlijk had willen zeggen of waar het een afgeleide van is.
Verboden woord
We weten het allemaal: wat niet mag wil je het meest en komt het meest naar boven. Woorden verbieden of continu actief verdraaien/aanpassen wanner het wordt ingezet maakt dat ze alleen maar interessanter worden. Jonge kinderen vinden de spanning rond een verboden woord voornamelijk heel interessant. Dat je ouders compleet verschieten en je even de volledige aandacht geven om te vertellen dat je dat niet mag zeggen is natuurlijk ontzettend interessant. Jonge kinderen vinden het ontzettend moeilijk om positieve- van negatieve aandacht te onderscheiden. In de spotlight staan van hun ouders is het meest belangrijk. Hilarisch dat het zo makkelijk lukt met een paar simpele toverwoorden. “Dat mag je niet zeggen”. Hoezo niet? Jij doet het ook! Een kind begrijpt niet dat jij iets wel mag en zij niet. Zeker peuters, die heel graag groot willen zijn, gaan het niet pikken dat jij kan roepen wat je wilt en zij steeds worden teruggefloten. Gooi je er zelf een Fuck uit? Reken dan ook vooral op een kind dat jou komt corrigeren met je eigen zinnetje. Oudere kinderen kunnen het schelden gebruiken omdat ze ook groot willen zijn of om stoer te zijn. Ze kunnen het ook juist extra inzetten om de chips “gewoon” weer te vervangen met de shit omdat ze zich daarmee afzetten tegen het kinderachtige karakter. ” Dat mag je niet zeggen”. O nee? Moet jij eens even opletten!
Is het woord echt wel zo erg?
We hoeven een heel scala aan woorden niet te bediscussiëren met betrekking tot de ernst van het woord. Daarnaast is dat ook nog eens persoonlijk. Ik heb het voornamelijk over woorden die heel spannend kunnen klinken maar dat eigenlijk niet erg zijn. Denk aan het welbekende shit. Het is eigenlijk hetzelfde als kak, wat in de vorm kakkie zelfs helemaal hip is momenteel. Word ik er vrolijk van wanneer mijn peuter het zou roepen? Nee. Maar binnenshuis schiet ik er niet van in de vlekken. Gebeurt het buiten? Dan is het zaak om rustig te blijven en met een neutraal gezicht aan te geven dat het niet zo netjes is om dat zomaar te roepen. Je kunt bijvoorbeeld in het voorleven kunnen overscholen naar oei! op het moment dat je anders shit zou hebben geroepen. Zo leer je kinderen dat thuis een keertje uit de bocht vliegen met je taal niet zo heel erg is maar komt oma op bezoek of ben je bij de winkel? Dan roepen we oei!
